2014 de ongeschreven geschiedenis van Gulpen door Henk Stoepker

Op 25 maart organiseerde Heemkundevereniging Galopia inmiddels de zesde lezing. De lezing vond plaats in het Gulpener Bierhuys, rijksweg 20 in Gulpen.

De lezingwerd verzorgd door drs. H. Stoepker en ging over archeologische vindplaatsen in Gulpen en omgeving.


Gulpen wordt in 1161 voor het eerst in de historische bronnen genoemd. Duizenden jaren daarvoor woonden er echter al mensen in het gebied langs Gulp en Geul. Deze geschiedenis is niet opgeschreven en alleen de archeologie kan ons daarover informeren. In deze lezing wordt een overzicht gegeven van de geschiedenis van deze streek aan de hand van archeologische opgravingen en vondsten. Deze begint al in de steentijd; duizenden jaren voor Christus.
In de lezing wordt onder andere ingegaan op de vraag of er een Romeinse tempel in Gulpen gelegen heeft. Deze zou in 1931 in de buurt van kasteel Neubourg ontdekt zijn. Besproken wordt wat voor gegevens er eigenlijk over de ontdekte gebouwresten zijn, waar elders in Nederland Romeinse tempels geweest zijn en hoe deze er uit zagen. Ook wordt besproken of Gulpen aan een Romeinse weg gelegen heeft.
Ook voor de periode na de Romeinse tijd, de Middeleeuwen, is de archeologie een belangrijke bron van kennis. Want ook al zijn er uit die tijd geschreven bronnen, deze zijn schaars en zeggen niet veel over het dagelijks leven. Belangrijk is voor de middeleeuwse archeologie het onderzoek van grafvelden, kastelen, kerken, nederzettingen en dorpskernen. Uiteengezet wordt wat de stand van zaken in deze regio is.
Een van de conclusies is dat er in Gulpen-Wittem vergeleken met naburige gemeenten vrij weinig onderzoek heeft plaats gehad, hoewel er tal van interessante locaties zijn. Daardoor is de geschiedenis van Gulpen nog steeds grotendeels 'ongeschreven'.


De spreker is archeoloog en werkt sinds 1985 in Limburg, waarvan 20 jaar bij de (voormalige) Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek, o.a. als senior-onderzoeker Middeleeuwen, provinciaal archeoloog en projectleider Archeologie Maaswerken. Thans werkt hij als onafhankelijk onderzoeker en adviseur.