't Spook va géne Lichteberg
- Details
- Hits: 4460
Bron: “Volksverhalen uit Nederlands Limburg” Dr. Tjaart W.R. de Haan en Willem de Blécourt red (1981) .- Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum
Wat ich euch noe vertelle gó is al bouw taggetig jaor gelé. Opene Lichteberg stonge doe nog é stuk of tièn ouw hoezer va die ow lémme brakke die nog euver gebléjeve waóre van et ót Kasjtiel wat do vreuger ins gestande how, wat ével nieëmes mië gezieë how, allèng der naam bestéd ter nog vá.
In eng vá die hoezer, ét groeëtste, wònde ét Naatsje. Et Naatsje dá wor enge leefhubber va alle auwe prul, woe héje eng ganse verzameling vá how, héje how och nog veer dochtersj en énge jong dé bie de kloniale wor, en dé och al ins ramplesant gewest wor.
Of ze noe kompte vur der kloniaal dé met verlof hém wor, of vur de médsjes, dat wét ich neet zieéker, me, 's aoveds zot et hoes van et Naatsje altied vol met jonglu, die an et kate wóre, of nó de spookvertelsels van et Naatsje loesterde.
Et Naatsje how altied spas, wénte de jonges bang kos make met zieng: Hoddelle votte, kettinghon, weiërweuf, spoker, vuurmander, hekse, en ich wet neet, wat vur eng gespenster destieds besjtonge, want de jonges móste i gen hardstikke duuster nó hém, der Lichteberg loog bóëve i géne hollewéèg e minut of vief boete ét durp, kot bie ét Zusterkloster, en dó wor et zoeë al ängstig genog.
Op énge óvend wie ze wèr an 't kate wórre zóg enge va hun op eng plank á gene moër é paar ów beuker sjtoan, va die dieke, besjummelde i leér gebonde beuk woe me zoe nujsjierig no wet um ze te zièje. Héje vrogde da och an et Naatsje: 'Wat zünt dat vur éng beuker, die ów klommelle vá vel die dó stund?'
'Jao,' zag et Naatsje, 'dat zal ich euch vertelle, mé dér mogt et neet wieër zékke ... dat zunt noe ming spookbeuker, die hub ich vá oet et lieke huske onder der kerktóën metgebracht, der Déjèke how die van eng heks, die gestorve wór, gekréjege en umdat et Truij ze neet i gen hoes wol hubbe, umdat ze misjien och behekst wórre, how dé ze dó gebrujd.
Umdat ich latien gelierd ha, zog ich drék wat et vur beuk wórre en hub ich ze mich met gebracht, um et hekse en spoke te lieëre, mé et is duvels lestig dat geleufd mer, want wént me get verkierd dét, da is me nog neet à smids bakkes, jus wie met dat op der bessemsték durch gen loch vlege, wie de hekse dat dund, dat haan ich mich ooch gelieërd.'
Et Naatsje zweeg ins um eng nuj piep te stoppe, en te kieke wat ze zagte, en of t'm gelufde.
Mé drék repe ze allemoal: 'Wie wór dat Naatsje, vertel os tat ins, howste ... howste et verkieërd gedoan? Kanste noe och spoke?'
‘t Naatsje knikde der kloniaal, dé och ter bie wor, é ów, dé zag:
Ich gon mer sloape. Enge minsj dè zoeë wiet gewest is wie ich, hilt zich eure flauwe kul neet op,' en héje gong no boaëve, hé how zich zieëker van te veure met et Naatsje get aafgesjproaéke, Wie der later wal zult zieje.
Et Naatsje vertelde dan, wie héje van kródele, sjwaobe, kattevel en nog get wat he neet zékke wol, heksevet gemakt how en dat geprobeerd how óch.
'In dat dik book stóng, me mos ét vet vur génne kop smerre en dan zekke: euver hèk en stroek. Went me zich dan op énge bessemstek zat, vloog me durch gen loch woeheen me wool. Ich smèrde mich et vet vur gene kop, mè do ich mich vergiste in de latiensje wuét, zag ich, durch hèk en struuk, en dó vlog ich zo Zier wie der duvel, durch duijene hèkke en struuk en dröt, jao nog wel durch eng lemme moer heen, dat ich geng kleier mie an gelief how, wie ich entelik stél stong. Der zeet dat dat hekse niet zoe gemèkkelijk is, mè went dèr et ins wilt zien dan zal ich euch ins ,é spook laote kaoëme. Ich wis neet dat veur hie i gen hoes é howe, me wie ich dizze nach an et studere wór loos ich e paar wuët latien, en dó get onderins de deuër van et zulderke owepe.
Ich stong gans verstomd, want do kumt mich et fiengste spook oet wat ich nog oeëts gezieën han, en ich haan der al get gezieën, dat wet der wel. Et spook begos te sprèjekke, mè wat vuer os verteld hand, dat zék ich euch neet, dat get euch neet à.
‘t Spook zag mich waal dat héje der gèst van der graof vagéne Lichteberg wor en dat hé vroeë wor dat ich hem durch die latiensje wuèt gerope how, dat wor i geng 300 jaor gebeurd. Wie vur os va alles get oet der gowe owe tied verteld howe, gong et spook wer voet. Et zag dat ich hem altied kos rope 's nachts um twelf oer en dat et blie wor went et zich get met mich kos vertelle. Et is noe bekans twelf oer, en tusje twelf en éng stét alles op de beng zèt én ót sprèjekwaöd. Lot os noe no baöve gaoe da lot ich euch et spook zieje, mè der mot euch goot stèl hotte.'
Ze howe wal e bietsje völ bang, mé ze dóèsjte et neet te zékke woe de mètsjes bie wórre, dorum gonge ze mer met et Naatsja de trap op.
Noe wor et hoes van et Naatsje, wie ich euch gezag haw, e groeet hoes met onder en boève twieè kamere en nog é klé zulderke, woe et Naatsje van alles wat ste dinke kans bewaarde. De zulderdeuèr en de ander kamer deuèr komte op de groeète kamer oet. Enge gank wor in die ów hoezer niet bove. Went me van onder de trap op leep no boève, leep me met der kop tènge eng valdeuèr op, woe ènge plaveistèen à hing dè an èng koèt euver eng katrol leep. Ze gong altied vá zelf toe, umdat ze plat in der kamervloer loog en me mos de deuer ophève um nó onder te kaoème.
Wie ze allemaol op de groeète kamer bie-èn worre, howe de jonges die valdeuèr vasgezat à gene moer, da koste ze gow nó onder es et hun ins te bar woèt met die spokerie van et Naatsje.
't Naatsje stook èng kets à in èng ówe veerkentige luch, zat zich ènge vrème bril op met veerkentige glazer i, pakte zich é van die ow perkamente beuk met die vrèm latiensje weuèd en wachte bis èt op de dörpsklok twelf oer sjloog.
't Wór zoeë stèl, daste de hótwurm hoesj knage in de ow gebinte va gen daak.
Et wór hof duuster i gen kamer, wat mer good och wor, want et Naatsje zag later dat et al hieèl vrèm poszegels wórre wat de jonges met hun gezichte trokke.
Dó sjloog et onderins twelf oer. Et Naatsje huf zieng hand op, zèt zieng latiensje spruch, ich geleuf zoe get van: hokus, pokus, pilatus, pluk nota in boma, sigare spritsio, alleluja, en dó get mich de deur van et zulderke lankzaam ówepe, ze hoeète è zwoer gezucht en et rammele van iezere plate. Enge géle kop op èn iezere harnas, met in de heng ènge groeète sèbel kumpt tusje de deuèr oet gewronge 'Marie-ja-Joeèzep,' zet énge en springt de trap aaf, en doe de andere em nó. Der letste pakte zich in de gówighèt an de valdeuèr vas, en veel met die de trap aaf. Héje kreeg de deuèr jus tusje zienge hos en der vloer in en zoe honge do te bommele en te kèj èke met der kop woe de ówe oet pulde no boève en de bèn no onder. Went et Naatsje neet gow de deuèr op gemakt how wor hèje gewurgd och noch. E veel op éne rukstrank de trap aaf, vloeg onder et achter lóte van enge vieze gestank de deuèr oet nó boete, bie de klèng mam der hook urn wo ze néj ève wonde en wool bie zich in lope, mè dó hoert hèj è e geklatsj achter zich. 'Juszes,' dinkte, 'do haat et Naatsje och nog de hoddelevot wak ker gemakt, die kamt der hollewéjèg aaf.' E lupt langs zien hoes durch bekkesjtrepkes aaf der hook urn, génè kibeujekel aaf, woe é opene verkesmaat urges is binne gelope. Wie de ander jonges zunt hèm gekoème hubbe ze noeèts verteld. Ze zulle wal allemaol zoe raar gestonke hebbe, wie et Naatjse later zag.
Ze wólle noeèts mie hubbe dat et Naatsje spökde en ze zurge och dat ze lang vur twèlf oer nó hèm worre. Et Naatsje kratzde zich ins in zienge baad en grielagde mer, mer de jonges hubbe altied an et spook van et Naatsje gelufd.
